Autor: Ivana Bakočević, magistar tehnologije
E 280 Propionska kiselina
Strukturna formula:
| Definicija | Monokarbiksilna, prirodna kiselina. |
| Hemijsko ime | Propionska kiselina |
| Propanska kiselina | |
| EINECS | 201-176-3 |
| Hemijska formula | C3H6O2 |
| Molekulska masa | 74,08 |
| Određivanje | Najmanje 99,5% |
| Osobine | Bezbojna ili svetložućkasta, uljasta tečnost slabo oštrog mirisa |
| Identifikacija | |
| A. Temperatura topljenja | – 22oC |
| B. Temperatura destilacije | 138,5 oC – 142,5oC |
| Čistoća | |
| Neisparljiv ostatak | Najviše 0,01 % (140 oC, do konstantne mase) |
| Aldehidi | Najviše 0,1 % izraženo kao formaldehid |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 281 Natrijum-propionat
Strukturna formula:
| Definicija | Natrijumova so propionske kiseline. Kao prehrambeni konzervans koristi se uglavnom kao inhibitor plesni u pekarskim proizvodima. |
| Hemijsko ime | Natrijum-propionat |
| 1 | Natrijum-propanoat |
| EINECS | 205-290-4 |
| Hemijska formula | C3H5O2Na |
| Molekulska masa | 96,06 |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % posle sušenja 2h na 105 oC |
| Osobine | Beo kristalan higroskopan prašak, ili beo fin prašak |
| Identifikacija | |
| A. Pozitivna ispitivanja za propionat i za natrijum | |
| B. pH 10 % vodenog rastvora | 7,5 – 10,5 |
| Čistoća | |
| Gubitak sušenjem | Najviše 4 % posle sušenja 2h na 105 oC |
| U vodi nerastvorljive supstance | Najviše 0,1 % |
| Gvožđe | Najviše 50 mg/kg |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 282 Kalcijum-propionat
Strukturna formula:
| Definicija | Kalcijumova so propionske kiseline. Kao prehrambeni konzervans koristi se uglavnom kao inhibitor plesni u pekarskim proizvodima. |
| Hemijsko ime | Kalcijum-propionat |
| EINECS | 223-795-8 |
| Hemijska formula | C6H10O4Ca |
| Molekulska masa | 186,22 |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % posle sušenja 2 h na 105oC |
| Osobine | Beo kristalan prašak |
| Identifikacija | |
| A. Pozitivna ispitivanja za propionat i za kalcijum | |
| B. pH 10 % vodenog rastvora | 6,0 – 9,0 |
| Čistoća | |
| Gubitak sušenjem | Najviše 4 % (105oC, 2 h) |
| U vodi nerastvorljive | |
| supstance | Najviše 0,3 % |
| Gvožđe | Najviše 50 mg/kg |
| Fluorid | Najviše 10 mg/kg |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 283 Kalijum-propionat
| Definicija | Kalijumova so propionske kiseline. Kao prehrambeni konzervans koristi se uglavnom kao inhibitor plesni u pekarskim proizvodima |
| Hemijsko ime | Kalijum-propionat |
| 1 | Kalijum-propanoat |
| EINECS | 206-323-5 |
| Hemijska formula | C3H5O2K |
| Molekulska masa | 112,17 |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % posle sušenja 2h na 105oC |
| Osobine | Beo kristalan prašak |
| Identifikacija | |
| A. Pozitivna ispitivanja za propionat i za kalijum | |
| Čistoća | |
| Gubitak sušenjem | Najviše 4 % (105oC, 2 h) |
| U vodi nerastvorljive supstance | Najviše 0,3 % |
| Gvožđe | Najviše 30 mg/kg |
| Fluorid | Najviše 10 mg/kg |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 284 Borna kiselina
Strukturna formula:
| Sinonimi | Ortoborna kiselina |
| 1 | Borofaks |
| Definicija | Prirodna neorganska kiselina |
| Hemijsko ime | Borna kiselina |
| EINECS | 233-139-2 |
| Hemijska formula | H3BO3 |
| Molekulska masa | 61,84 |
| Određivanje | Najmanje 99,5 % |
| Osobine | Bezbojni providni kristali, bela zrnca ili prašak, malo mastan na dodir, bez mirisa |
| Identifikacija | |
| A. Temperatura topljenja | oko 171oC |
| B. Gori lepim zelenim plamenom | |
| V. pH 3,3 % vodenog rastvora | 3,8 – 4,8 |
| Čistoća | |
| Peroksidi | Ne razvija se boja sa rastvorom KJ |
| Arsen | Najviše 1 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 285 Natrijum-tetraborat (boraks)
| Sinonimi | Natrijum-borat |
| Definicija | Boraks – natrijumova so borne kiseline. U prirodi se javlja kao mineral. |
| Hemijsko ime | Natrijum-tetraborat dekahidrat, Dinatrijum tetraborat |
| Natrijum-biborat | |
| Natrijum-piroborat | |
| EINECS | 215-540-4 |
| Hemijska formula | Na 2B4O7 × nH2O, n = 0 ili 10 |
| Molekulska masa | 201,27 (bezvodni) |
| 381,42 (dekahidrat) | |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % |
| Osobine | Prašak ili staklaste pločice koje postaju neprovidne kad se izlože vazduhu; sporo rastvorljiv u void |
| Identifikacija | |
| A. Temperatura topljenja | 171 oC – 175 oC uz raspadanje |
| Čistoća | |
| Peroksidi | Ne razvija se boja sa rastvorom KJ |
| Arsen | Najviše 1 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
| Teški metali (kao Pb) | Najviše 10 mg/kg |
E 290 Ugljen-dioksid
O=C=O
| Sinonimi | Gas ugljene kiseline |
| Suvi led (čvrsto stanje) | |
| Anhidrid ugljene kiseline | |
| Primena | Kao prehrambeni konzervans najšire se primenjuje za proizvodnju gaziranih osvežavajućih napitaka, piva i vina, dok prašak za pecivo tokom pečenja oslobađa CO2 koji podiže testo. |
| Hemijsko ime | Ugljen-dioksid, Ugljenik (II)-oksid |
| EINECS | 204-696-9 |
| Hemijska formula | CO2 |
| Molekulska masa | 44,01 |
| Određivanje | Najmanje 99,0% v/v izraženo kao gas |
| Osobine | Bezbojan gas slabog oštrog mirisa. Komercijalni ugljen-dioksid se transportuje i koristi kao tečnost u kontejnerima pod pritiskom ili u kompresovanim čvrstim komadima kao suvi led. Suvi led obično sadrži dodate supstance kao što su propan-1,2-diol ili biljna ulja kao sredstva za vezivanje. |
| Identifikacija | |
| A. Formiranje taloga | Kada prolazi kroz rastvor barijum-hidroksida formira se beo talog koji se rastvara uz efervescenciju u razblaženoj sirćetnoj kiselini |
| Čistoća | |
| Kiselost | 915 ml gasa propušteno kroz 50 ml sveže prokuvane vode ne sme da pokaže veću kiselost, uz metiloranž, od 50 ml sveže prokuvane vode u koju je dodat 1 ml 0,01 M hlorovodonične kiseline |
| Redukujuće supstance, vodonik-sulfid i fosfid | 915 ml gasa propušteno kroz amonijačni rastvor srebro-nitrata kome je dodato 3 ml amonijaka ne sme da prouzrokuje zamućenje ili zatamnjenje rastvora. |
| Ugljen-monoksid | Najviše 10 m1/1 |
| Sadržaj ulja | Najviše 0,1 mg/kg |
E 296 Jabučna kiselina
Strukturna formula:
| Sinonimi | D-L-jabučna kiselina |
| Definicija | Prirodna dikarbonska organska kiselina. Nalazi se u voću, kao L-jabučna kiselina. Sintezom se dobija D-jabučna kiselina. |
| Hemijsko ime | D-L-jabučna kiselina, hidroksibutan-dikarboksilna kiselina, hidroksićilibarna kiselina |
| EINECS | 230-022-8 |
| Hemijska formula | C4H6O5 |
| Molekulska masa | 134,09 |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % |
| Osobine | Beo ili skoro beo kristalan prašak ili zrnca |
| Identifikacija | |
| A. Temperatura topljenja | 127 oC – 132 oC |
| B. Pozitivno ispitivanje za malat | |
| V. Rastvori su optički inaktivni u svim koncentracijama | |
| Čistoća | |
| Sulfatni ostatak | Najviše 0,1 % |
| Fumarna kiselina | Najviše 1,0 % |
| Maleinska kiselina | Najviše 0,05 % |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
E 297 Fumarna kiselina
Strukturna formula:
| Definicija | Prirodna, organska alifatična nezasićena dikarbonska kiselina. U prirodi se javlja u pečurkama, lišajevima, učestvuje u metabolizmu životinjskih organizama. |
| Hemijsko ime | Trans-buten-dikarboksilna kiselina, Trans- 1,2-etilen-dikarboksilna kiselina |
| EINECS | 203-743-0 |
| Hemijska formula | CH4O4 |
| Molekulska masa | 116,07 |
| Određivanje | Najmanje 99,0 % u odnosu na bezvodnu supstancu |
| Osobine | Beo kristalan prašak ili zrnca |
| Identifikacija | |
| A. Temperatura topljenja | 286 oC – 302 oC (zatvorena kapilara, brzo zagrevanje) |
| B. Pozitivno ispitivanje za dvogube veze i za 1,2-dikarboksilnu kiselinu | |
| V. pH 0,05 % rastvora na 25 oC | 3,0 – 3,2 |
| Čistoća | |
| Gubitak sušenjem | Najviše 0,5 % (120oC, 4 h) |
| Sulfatni ostatak | Najviše 0,1 % |
| Maleinska kiselina | Najviše 0,1 % |
| Arsen | Najviše 3 mg/kg |
| Olovo | Najviše 5 mg/kg |
| Živa | Najviše 1 mg/kg |
Izvori
http://en.wikipedia.org/wiki/E_number
http://www.food-info.net/
http://mentarihannover.blogspot.com/2011/04/what-is-halaal-part-1.html
http://www.medicinasportiva.ro/dr.drosescu/en/food_additives.html#supplements
http://www.ukfoodguide.net/enumeric.htm
http://www.earthways.co.uk/enumbers.html
http://curezone.com/foods/enumbers.asp
M.V. Piletić, B.Lj.Milić, S.M.Đilas, Organska hemija II, Prometej 1993.
http://www.reading.ac.uk/foodlaw/additive.htm