Da širenje organske poljoprivrede u Srbiji može imati i mnogo veći društveni i ekonomski značaj od same proizvodnje hrane boljeg kvaliteta namenjene, kako se to obično misli, uskom krugu posvećenih ili dobro situiranih potrošača, dokaz su i brojni regioni i seoska područja koji imaju idealne uslove za razvoj organske poljoprivredne proizvodnje.
Organska poljoprivreda čini celovit system upravljanja proizvodnjom koja se bazira na ekološkim principima, visokom stepenu biološke raznovrsnosti, očuvanju i obnovi prirodnih resursa i autohtonih sorti biljaka i rasa životinja a sve uz primenu visokih standarda vezanih za dobrobit životinja i načina proizvodnje korišćenjem prirodnih supstanci i postupaka. Ovaj vid proizvodnje je značajan preduslov za razvoj ekološkog turizma, kao sve profitabilnije usluge u ruralnim područjima u kojima dominiraju mali porodični posedi, kojih u Srbiji ima, ali ni blizu stvarnih mogućnosti i potreba razvoja mnogih ruralnih područja.
Pomalo smeta usmerenost kompletne priče o organskoj proizvodnji prvensteno kao izvoznom potencijalu i profitu i prilično je nejasno zbog čega se ne radi na popularizaciji i omasovljenju malih gazdinstava-farmi za organsku poljoprivredu čiji bi proizvodi bili okrenuti domaćem kupcu.
Cenu je moguće učiniti prihvatljivijom obezbeđenjem direktne sprege i poverenjem između proizvođača i kupaca koji su spremni da delom avansno finasiraju organskog proizvođača, a da na osnovu potreba i želja kupaca proizvođač obezbedi ponudu za koju će imati siguran plasman i eventualno nižu cenu u odnosu na tržišne cene istih proizvoda.
Uočljivi pomaci u razvoju organske proizvodnje
U poslednje dve godine učinjeni su znatni pomaci u oblasti organske poljoprivrede, počev od novog Zakona o organskoj proizvodnji, harmonizovnog sa EU regulativom, koji je stupio na snagu 1. Januara ove godine. Formiran je Savet za organsku proizvodnju početkom ove godine, osnovani su Centri – u Selenči za organsko ratarstvo i povrtarstvo, u Valjevu za organsko voćarstvo, u Svilajncu za organsko stočarstvo i u Leskovcu za proizvode sakupljene iz prirode, a počela je sa radom Direkcija za nacionalne referentne laboratorije.
Međutim, to su tehničke pretpostavke koje je potrebno kompletirati u cilju obezbeđenja inputa neophodnih za početak ovakvog tipa proizvodnje (lakša dostupnost organskog semena, sadnica, zaštitnih sredstva itd.) i stručne pomoći (aktiviranje Poljoprivrednih stručnih i savetodavnih službi) kako bi kao završnu tačku ove priče imali više proizvođača u procesu sertifikacije i više organskih proizvoda na tržištu.
Činjenica je da nam u ovom trenutku i pored puno priče na temu organske proizvodnje, kao i povećanja budžeta namenjenog subvencijama u organskoj proizvodnji, ne ide u prilog dug period čekanja da se kompletira zakonska regulativa i usvoje pravilnici koji se nalaze u skupštinskoj proceduri. Neophodno je i priznavanje domaćih ovlašćenih sertifikacionih tela u Evropskoj uniji priznavanjem našeg Akreditacionog tela kao kompetentnog kako to predviđa Zakon o organskoj proizvodnji. Za prosečnog čoveka koji razmišlja o početku organske proizvodnje nejasna su pravila a komplikovan je proces registracije i dolaska do informacija kome da se obrati i od koga da potraži pomoć prilikom započinjanja proizvodnje. Registracija poljoprivrednog gazdinstva jeste besplatna i dobrovoljna ali broj dokumenata koji morate prikupiti da bi to obavili prilično demorališe. Cena kontrole i sertifikacije nije uvek prihvatljiva za malog proizvođača pa grupne sertifikacije mogu biti dobro rešenje. Broj prijavljenih sertifikovih proizvođača i površina na kojima se obavlja organska proizvodnja kod nas govori više od bilo kakve statistike.
Pitanje je na koji način ćemo animirati potencijalne organske proizvođače u zemlji gde se poljoprivreda ne smatra prirodnim potencijalom koji treba da bude u funciji dobrobiti njenih građana.
Izvor: http://poljoprivreda.info
Dipl. inž. Bojana Stanković-Todić
Organic news