Lubenica ima značajno mesto u ishrani našeg stanovništva. Svake godine u Jugoslaviji se zaseje oko 40.000 ha bostana (lubenica i dinja). Od te površine lubenica zauzima približno 90%, a dinja samo oko 10%. Gaji se pretežno kao komercijalni usev, za prodaju na lokalnim pijacama, ili se transportuje na udaljena tržišta.

Gajenjem bostana proizvođači ostvaruju značajne novčane prihode, mada je to posao sa neizvesnim rezultatom. Gubici, obično, nastaju zbog prevelike ponude ili loših vremenskih uslova u toku vegetacione sezone. Ozbiljne štete mogu prouzrokovati i biljne bolesti. Odgajivači, međutim, mogu mnogo učiniti ako unaprede metode gajenja i time povećaju prinose i poboljšaju kvalitet bostana.

Najviše je rasprostranjena u Makedoniji i Srbiji, pretežno u Vojvodini. U Makedoniji, bostan zauzima oko 40% od ukupne površine pod povrtarskim kulturama. Uopšte uzevši, lubenica se gaji u rečnim dolinama i ravnicama južnih i istočnih krajeva Jugoslavije, gde postoje povoljni zemljišni i klimatski uslovi za njeno uspevanje. Iz ovih krajeva velike količine lubenica odvoze se na severozapadna tržišta i na Primorje, gde postoji velika turistička potrošnja. U stvari, značajno povećanje proizvodnje lubenica u poslednjoj deceniji u nas može se objasniti povećanom turističkom potrošnjom i opštim poboljšanjem životnog standarda stanovništva.

Detaljni prikaz površina pod lubenicama i dinjama po republikama i pokrajinama vidi se u tabeli 1.

Inače, u svetu se lubenica najviše ceni i proizvodi u SSSR-u i SAD, a zatim u mediteranskim zemljama (Južna Evropa i Severna Afrika), u Južnoj i Istočnoj Aziji i Australiji. Rasprostranjena je, uglavnom, u predelima sa suvom i toplom vegetacionom sezonom.

Dr Miroslav Popović

Sadržaj

LUBENICA

Sorte lubenice
Besemene lubenice
Uticaj prirodnih faktora na uspevanje
Izbor zemljišta
Plodored
Priprema zemljišta
Đubrenje
Seme i setva
Nega useva
Berba i prinosi

DINJA

Sorte
Uslovi uspevanja
Tehnika gajenja

RANA PROIZVODNJA
BOLESTI I ŠTETOČINE LUBENICE I DINJE
TIKVE I TIKVICE