Međunarodni rečnik termina u zakonskoj metrologiji (VIML) je rezultat rada na usklađivanju terminologije koja se upotreblјava u oblasti zakonske metrologije, koji u okviru OIML obavlјa Polјska od 1961. godine.

Rad je počeo profesor Jan Obalski koji je imao vodeću ulogu u pripremi prvog izdanja Rečnika zakonske metrologije (VML) koje je usvojila Treća međunarodna konferencija za zakonsku metrologiju 1968. godine, a objavlјen je 1969. godine.

Prvo izdanje je kasnije dopunjeno sa dva dodatka koja su usvojile Četvrta i Peta međunarodna konferencija za zakonsku metrologiju 1972. i 1976. godine, respektivno. Drugo izdanje VML, koje je obuhvatalo prvo izdanje iz 1969. godine i dva dodatka, objavlјeno je 1978. godine kao dvojezična francusko-engleska verzija.

Neophodnost da se uskladi metrološka terminologija na svetskom nivou dovela je do ustanovlјavanja opštih pojmova koji čine osnovnu terminologiju zajedničku za razne tehničke discipline. Sedam međunarodnih organizacija (BIPM, IEC, IFCC, ISO, IUPAC, IUPAP i OIML) zajednički su priredili Međunarodni rečnik osnovnih i opštih termina u metrologiji (VIM), za koji je izdanje VML iz 1978, poslužilo kao jedan od osnovnih izvora.

Značaj međunarodnog aspekta terminologije u zakonskoj metrologiji i potreba da se govori zajedničkim jezikom u međunarodnoj saradnji vodili su ka nastavku rada na Rečniku zakonske metrologije, iako je veći deo teksta izdanja iz 1978. godine bio prenet u VIM.
Rad je obnovlјen 1995. u okviru OIML TC 1 „Terminologija”, čiji sekretarijat obezbeđuje Polјska. Nakon četiri uzastopna nacrta dobijen je tekst koji je razmatran na Seminaru TC 1 održanom u Varšavi u novembru 1998. Zatim je usledilo pismeno usaglašavanje među aktivnim članovima i odobravanje teksta dopisnim glasanjem članova Međunarodnog komiteta za zakonsku metrologiju u 2000. godini.

VIML sada sadrži samo pojmove koji se koriste u oblasti zakonske metrologije. Ovi pojmovi se odnose na aktivnosti službe zakonske metrologije, odgovarajućih dokumenata, kao i na druge probleme u vezi sa ovom aktivnošću. U ovom rečniku su takođe obuhvaćeni određeni pojmovi opšteg karaktera koji su izostavlјeni iz VIM.

0 Osnovni i opšti termini u metrologiji

1 Osnovni termini u zakonskoj metrologiji

1.1 metrologija
1.2 zakonska metrologija
1.3 metrološko obezbeđenje

2 Aktivnosti zakonske metrologije

2.1 zakonska metrološka kontrola
2.2 zakonska kontrola merila
2.3 metrološki nadzor
2.4 metrološka ekspertiza
2.5 procenjivanje tipa (modela)
2.6 odobrenje tipa
2.7 odobrenje tipa sa ograničenjem
2.8 pregled o usaglašenosti sa odobrenim tipom
2.9 priznavanje odobrenja tipa
2.10 povlačenje odobrenja tipa
2.11 ocenjivanje usaglašenosti merila
2.12 prethodni pregled
2.13 overavanje merila
2.14 overavanje uzorkovanjem
2.15 prvo overavanje
2.16 ponovno overavanje
2.17 obavezno periodično overavanje
2.18 dobrovolјno overavanje
2.19 odbijanje merila
2.20 priznavanje overavanja
2.21 kontrolisanje merila
2.22 kontrolisanje uzorkovanjem
2.23 žigosanje
2.24 ukidanje žiga overavanja

3 Dokumenti i žigovi u zakonskoj metrologiji

3.1 zakon o metrologiji
3.2 uverenje o odobrenju tipa
3.3 uverenje o overavanju
3.4 uverenje o metrološkoj ekspertizi
3.5 saopštenje o odbijanju
3.6 dokumentacija etalona
3.7 žig overavanja
3.8 žig odbijanja
3.9 zaštitni žig
3.10 žig odobrenja tipa

4 Jedinice i merila

4.1 zakonske (merne) jedinice
4.2 Međunarodni sistem jedinica, SI
4.3 zakonski kontrolisano merilo
4.4 merilo prihvatlјivo za overavanje
4.5 odobren tip
4.6 primerak odobrenog tipa
4.7 oprema za overavanje

SADRŽAJ

Predgovor

0 Osnovni i opšti termini u metrologiji
1 Osnovni termini u zakonskoj metrologiji
2 Aktivnosti zakonske metrologije
3 Dokumenti i žigovi u zakonskoj metrologiji
4 Jedinice i merila

Spisak odrednica
Srpski indeks

Kompletnu knjigu možete preuzeti na web stranici Direkcije za mere i dragocene metale