Branislav Nedimović
Ministar poljoprivrede i zaštite životne sredine

Svesni smo da organski proizvodi poslednjih godina postaju sve interesantniji za potrošače, ali i izazov za naše proizvođače da se uključe u ovaj sektor poljoprivredne proizvodnje.

Ovaj vid proizvodnje predstavlja šansu za povećanje izvoza poljoprivrednih proizvoda budući da inostrana tržišta organskih proizvoda i pored značajne sopstvene proizvodnje i dalje pokazuje potrebu za uvozom organske hrane, posebno tržište EU. Globalno tržište organskih proizvoda nastavlja da pokazuje pozitivan rast i premašuje vrednost od osamdeset milijardi dolara.

Prirodni potencijali kojima Srbija raspolaže svrstavaju je u zemlje u kojima se organska proizvodnja može još intenzivnije razvijati, Prethodne godine došlo je do značajnog porasta površina pod organskom proizvodnjom kao i broja gazdinstava koja se bave ovom proizvodnjom.

Jedan od veoma bitnih zadataka pored izvoza jeste i jačanje domaćeg tržišta organskih proizvoda. S obzirom da se danas kvalitet hrane meri njenim uticajem na zdravlje, možemo reći da konzumiranje organski proizvedene hrane doprinosi višem kvalitetu života, dok sam način proizvodnje daje veliki doprinos očuvanju naše životne sredine.

Naš zadatak kao ministarstva nadležnog za bavljenje ovom proizvodnjom jeste da stvorimo što povoljnije uslove i okruženje za bavljenje ovom proizvodnjom, iniciramo umrežavanje proizvođača i prerađivača u cilju proizvodnje organskih proizvoda višeg stepena prerade čime će se povećati obim i kvalitet proizvodnje.

Zajedničkom podrškom nastavićemo da razvijamo ovu perspektivnu oblast poljoprivredne proizvodnje.

Nada Mišković
Predsednik Upravnog odbora

Nacionalnog udruženja za razvoj organske proizvodnje Serbia Organika

Dragi prijatelji,

U susret osmogodišnjici osnivanja Nacionalne asocijacije želela bih da istaknem da se organski sektor u Srbiji za to vreme suočavao sa mnogim izazovima, ali i da je zahvaljujući zalaganju svih učesnika konstantno išao napred, i paralelno sa međunarodnom afirmacijom dobijao na značaju i u domaćim okvirima.

Izuzetno me raduje činjenica da organska proizvodnja beleži za samo jednu godinu ogroman skok o čemu svedoče svi parametri, kako povećanja ukupnih površina, broja proizvođača, tako i iznosa izvoza. Te činjenice ulivaju nadu svih nas koji se trudimo da ova proizvodnja kao važna grana poljoprivrede, ali i privrede naše države dobija sve značajnije mesto koje joj i pripada i daje snagu da se još aktivnije zalažemo za njen dalji prosperitet budući da njenim razvojem ostavljamo i našem potomstvu jedno Lepše, bogatije i zdravije mesto za život

S poštovanjem,

Dr. Stephan Heieck
GIZ / ACCESS vođa projekta

Po nalogu nemačkog Saveznog ministarstva za privrednu saradnju i razvoj (BMZ), program GIZ-ACCESS od 2009. godine podržava razvoj organske poljoprivrede u Srbiji. Uzimajući u obzir rast potražnje za zdravijom hranom na globalnom nivou, evropske ciljeve u tom pogledu, kao i nesumnjivi potencijal Srbije da odgovori na ove zahteve kao zemlja dobavljač, ovaj fokus projekata se pokazao kao veoma razuman.

Raspoloživi podaci o organskoj poljoprivredi govore sami za sebe. Od početka novog milenijuma do kraja 2014. globalni obim organskog tržišta porastao je skoro pet puta, te danas prelazi 80 milijardi dolara.
Stoga je na globalnom nivou poljoprivredno zemljište pod organskim usevima u tom periodu ostvarilo značajan rast, na vise od 40 miliona hektara, od čega je otprilike 25% u proizvedeno Evropi.

Zahvaljujući zajedničkim naporima Srbija prati ove obećavajuće trendove na tržištu. Prema novouspostavljenom sistemu prikupljanja podataka u periodu od pet godina između 2010. i 2015. godine površina pod organskom proizvodnjom se povećala za 250% uključujući porast 60% samo u prošloj godini, te je danas dostigla je preko 15.000 ha.

Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine Srbije prepoznalo je veliki potencijal organske proizvodnje i značaj koji ona može imati za budući ekonomski razvoj zemlje. Stoga, kao rezultat uspešne saradnje sa Ministarstvom, ali i drugim javnim i privatnim partnerima, do sada je ostvaren značajan napredak: Nacionalni akcioni plan za organsku proizvodnju je razvijen i potpuno integrisan u Nacionalnu strategiju za ruralni razvoj, zakon o organskoj proizvodnji je u najvećoj meri usklađen sa zakonodavnim okvirom EU, kreirana je baza podataka koja sadrži odgovarajuću statistiku o organskoj proizvodnji i proizvođačima, uspostavljen je integrisani sistem kontrole, uključujući domaću sertifikacionu kuću, koja je na listi EU, a aktuelni trendovi iz oblasti organske proizvodnje uspešno su transferirani iz zapadne Evrope u Srbiju.

Ova brošura nudi pregled o trenutnom statusu organske proizvodnje u Srbiji, pružajući osnovne informacije o organskoj poljoprivredi, ali i o narednim aktivnostima u okviru lanca vrednosti, odnosno prerade i marketinga. Čitalac će saznati da sve veći broj proizvođača voća iz centralne i zapadne Srbije uspešno izvozi smrznute proizvoda (uglavnom bobičasto voće) na svetsko tržište. Primetna je tendencija velikih kompanija da uđu u organsku proizvodnju žitarica u Vojvodini. Ali pre svega je vazno istači da su većina organskih proizvođača u Srbiji mali poljoprivrednici, kojima je potrebno obezbediti bolje okvirne uslove za razvoj biznisa, tehničku podršku i pristup domaćim i međunarodnim distributivnim kanalima kako bi bili konkurentni i uspeli na tržištu.

Na kraju, ova brošura ima misiju da zainteresovanima predstavi potencijale organske proizvodnje u Srbiji i da doprinese većoj posvećenosti, angažovanju, kao i kreiranju novih radnih mesta u ovom sektoru.

Linkovi za preuzimanje:

Organska poljoprivreda u Srbiji 2017

Organic agriculture in serbia at a glance 2017

SADRŽAJ

PREDCOVOR

SAŽETAK

1 ISTORUSKI KONTEKST

2 SEKTOR ORCANSKE PROIZVODNJE: STRUKTURA, UČESNICI I AKTIVNOSTI

2.1 PROIZVODNA STRUKTURA
2.2 PROIZVOĐAČ ORGANSKIH PROIZVODA, ORGANSKA GAZDINSTVA
2.3 INDUSTRIJA PRERADE ORGANSKE HRANE
2.4 LANCI VREDNOSTI I STVARANJE VREDNOSTI
2.5 ORGANIZACIJE CIVILNOG DRUŠTVA AKTIVNE U SEKTORU
2.6 ISTRAŽIVANJE I RAZVOJ U POLJOPRIVREDI, SAVETODAVNE USLUGE I STATUS ZNANJA U INDUSTRIJI
2.7 ORGANSKA PROIZVODNJA I BIODIVERZITET (BIOLOŠKA RAZNOVRSNOST)

3 POLITIKA VLADE PREMA SEKTORU

3.1 NACIONALNI PROGRAM RAZVOJA ORGANSKE PROIZVODNJE U SRBIJI
3.2 NACIONALNI PROGRAM RURALNOG RAZVOJA REPUBLIKE SRBIJE
3.3 STRATEGIJA BIOLOŠKE RAZNOVRSNOSTI R. SRBIJE OD 2011. DO 2018. GODINE
3.4 FINANSIJSKA PODRŠKA ZA SEKTOR ORGANSKE PROIZVODNJE

4 TRŽIŠTE I TRGOVINA

4.1 LOKALNO TRŽIŠTE ZA ORGANSKE PROIZVODE
4.2 MEĐUNARODNO TRŽIŠTE RELEVANTNO ZA ORGANSKU PROIZVODNJU IZ SRBIJE
4.2.1 Izvoz Srbije
4.2.2 Prilike za plasiranje proizvoda u Nemačkoj i drugim zemljama Evropske unije

5 DOSTIZANJE RELEVANTNIH STANDARDA EU

5.1 ZAKONODAVNI OKVIR EVROPSKE UNIJE I PUT SRBIJE KA NJEMU
5.1.2 PREGOVARAČKO POGLAVLJE 11 – POLJOPRIVREDA I RURALNI RAZVOJ
5.2 ZAKONODAVNI OKVIR ZA ORGANSKU PROIZVODNJU U SRBIJI

6 PRETHODNI TRENDOVI I BUDUĆI RAZVOJ U POCLEDU INVESTICIJA

6.1 TRŽIŠNI POTENCIJAL ZA PROIZVOĐAČE IZ SRBIJE
6.2 TRŽIŠNI POTENCIJAL ZA INVESTITORE IZ EVROPE
6.3 IDENTIFIKACIJA POTENCIJALA I POTREBA SEKTORA

7 IZAZOVI I PUT NAPRED

„SERBIA ORCANIKA“

PROCRAM ACCESS ZA RAZVOJ PRIVATNOC SEKTORA U SRBIJI