Predmet Pravilnika

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se zdravstvena ispravnost i kvalitet soli za ishranu lјudi i proizvodnju hrane (u dalјem tekstu: so za lјudsku upotrebu) koji moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu.

Značenje pojmova

Član 2.

Pojedini izrazi u ovom pravilniku imaju sledeće značenje:

1) so je kristal natrijum-hlorida (NaCl) sa primesama magnezijumove i drugih soli u različitim količinama u zavisnosti od porekla i načina dobijanja soli;

2) rafinisana morska so je visoko prečišćena morska so;

3) evaporisana so je so dobijena industrijskim isparavanjem i kristalizacijom slane vode;

4) kamena so je so dobijena preradom rude soli;

5) so iz kopnene slane vode je so koja se dobija iz kopnene slane vode.

Označavanje soli

Član 3.

So za za lјudsku upotrebu deklariše se u skladu sa propisom koji bliže uređuje oblast deklarisanja, označavanja i reklamiranja hrane.

Pored podataka propisanih pravilnikom iz stava 1. ovog člana, deklaracija sadrži i sledeće podatke:

1) podatak o načinu dobijanja soli za lјudsku upotrebu: „rafinisana morska so”, „evaporisana so” ili „kamena so”, u sklopu naziva proizvoda ili pored naziva proizvoda;

2) podatak o granulaciji soli: „fina so”, „sitna so” ili „krupna so”;

3) naziv zemlјe porekla soli;

4) izraz jodirana;

5) datum jodiranja, ako nije istovetan sa datumom pakovanja.

So za ishranu lјudi može se označiti i kao „kuhinjska so”.

Fizičko-hemijska svojstva soli

Član 4.

So za lјudsku upotrebu mora da ispunjava sledeće zahteve:

1) da je sadržaj natrijum-hlorida (NaCl) najmanje 97%, računato na suvu materiju;

2) da je sadržaj vode najviše 3%, osim kod fine soli gde sadržaj vode ne može biti veći od 0,5%;

3) da je bele boje, s tim da može imati neznatno primetnu nijansu druge boje u zavisnosti od porekla;

4) da ne sadrži strane primese i da je bez mirisa;

5) da ne sadrži više od 0,05% mineralnih primesa nerastvorlјivih u hlorovodoničnoj kiselini;

6) da 20%-ni vodeni rastvor mora biti neutralan na lakmus-papir;

7) da je granulacija fine soli takva da 90% soli može proći kroz sito koje ima kvadratne otvore veličine 0,5 mm;

8) da je granulacija sitne soli takva da 90% soli može proći kroz sito koje ima kvadratne otvore veličine 1,25 mm;

9) da je granulacija krupne soli takva da 90% soli može proći kroz sito koje ima kvadratne otvore veličine 3 mm.

Tehnološki postupak jodiranja soli

Član 5.

Sadržaj joda u soli za lјudsku upotrebu mora da bude od 15 do 23 mg/kg soli, ili od 20 do 30 mg kalijum-jodida po kg soli, ili od 25 do 39 mg kalijum-jodata po kg soli.

Član 6.

Kamena so može se staviti u promet pod uslovom da sadrži natrijum-hlorid (NaCl) u količini propisanoj članom 4. tačka 1) ovog pravilnika i jod u količini propisanoj u članu 5. ovog pravilnika.

Pri informisanju potrošača o hrani zabranjuju se svi oblici isticanja zdravstvene prednosti konzumacije bilo koje vrste soli.

U proizvodnji hrane obavezno je koristiti so sa sadržajem joda iz člana 5. ovog pravilnika, osim u slučajevima kada je proizvod namenjen izvozu.

Aditivi

Član 7.

Soli za lјudsku upotrebu, u zavisnosti od tehnološke opravdanosti, mogu se dodavati aditivi u skladu sa propisima koji uređuju oblast prehrambenih aditiva.

Član 8.

Proizvođačka specifikacija sadrži kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje, osnovne zahteve kvaliteta, izveštaj o izvršenom ispitivanju zahteva kvaliteta (zdravstvena ispravnost, senzorne, fizičke i hemijske karakteristike), kao i podatke iz deklaracije u skladu sa propisom koji bliže uređuje oblast deklarisanja, označavanja i reklamiranja hrane.

O donesenim proizvođačkim specifikacijama proizvođač vodi evidenciju, koja sadrži sledeće podatke:

1) evidencioni broj specifikacije;

2) datum donošenja proizvođačke specifikacije;

3) datum početka proizvodnje prema proizvođačkoj specifikaciji;

4) datum izvršenog ispitivanja zahteva kvaliteta utvrđenih u proizvođačkoj specifikaciji.

Kontaminenti

Član 9.

So za lјudsku upotrebu ne sme da sadrži kontaminente u količinama koje bi mogle uticati na zdravlјe potrošača u skladu sa propisima koji bliže uređuju oblast kontaminenata u hrani.

Posebno se ne smeju premašiti vrednosti sledećih kontaminenata:

1) ne više od 0,5 mg / kg arsena izraženo kao As;

2) ne više od 2 mg / kg bakra, izraženo kao Cu;

3) ne više od 1 mg / kg olova, izraženo kao Pb;

4) ne više od 0,5 mg / kg kadmijuma, izraženo kao Cd;

5) ne više od 0,1 mg / kg žive, izraženo kao Hg.

So za lјudsku upotrebu može da sadrži prirodne sastojke koji zavise od mesta i načina proizvodnje, kao što su sulfati, karbonati, kalcijum, magnezijum, natrijum i kalijum bromati i kalcijum, kalijum i magnezijum hloridi.

Član 10.

Za određivanje količine joda u jednom uzorku soli uzima se pet pakovanja ili pet jedinica uzetih sa različitih mesta u slučaju soli u rasutom stanju. Masa pojedinačnog pakovanja, kao i masa pojedinačne jedinice u slučaju soli u rasutom stanju koja se dostavlјa na analizu, ne sme biti manja od 200 g. Prosečna vrednost pet određivanja je rezultat za jedan uzorak, a izražava se kao jod, kao kalijum jodat (KIO3) ili kao kalijum-jodid (KI) u mg/kg.

Prelazna odredba

Člana 11.

Proizvodnja soli nastavlјa se prema odredbama Pravilnika o kvalitetu i drugim zahtevima za so za lјudsku ishranu i proizvodnju namirnica soli („Službeni list SCG”, broj 31/05) i stavlјa se na tržište do isteka zaliha, a najviše do 12 meseci od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

Član 12.

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o kvalitetu i drugim zahtevima za so za lјudsku ishranu i proizvodnju namirnica soli („Službeni list SCG”, broj 31/05).

Stupanje na snagu

Član 13.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavlјivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije”.

Broj 110-00-226/2021-22

U Beogradu, 5. novembra 2021. godine